Allt frá því Alþingi samþykkti fjarskiptaáætlunina árið 2005 hafa fjarskipta fyrirtækin og stjórnvöld unnið að því að ná þeim markmiðum sem að er stefnt í fjarskiptaáætlu. Að gefnu tilefni og vegna þess að seinni áfangi útboðs á GSM sendum á þjóðvegum liggur nú fyrir  vil ég í þessari grein fara yfir helstu markmið sem sett voru fram í fjarskiptaáætlun. Framvinda þeirra er auðvitað háð því að fjarskiptafyrirtækin vinni með stjórnvöldum að settum markmiðum í þágu notenda fjarskiptanna.
Einkaréttur á fjarskiptum afnuminn  
Fjarskipti hafa þróast ört síðasta áratuginn. Sú þróun varðar bæði þær tæknilegu framfarir sem gera fjarskiptum, tölvutækni og fjölmiðlun kleift að renna saman, sem og hið lagalega markaðsumhverfi fjarskipta sem tekur mið af samræmdum reglum Evrópusambandsins.
Frá byrjun síðustu aldar voru öll fjarskipti á forræði ríkisins. Landssíma Íslands, og þar áður Póst- og símamálastofnun, var falið að framfylgja stefnu stjórnvalda og byggja upp fjarskiptakerfi um allt land í takt við þróun hvers tíma. Stofnunin hafði einkarétt til fjarskipta og var um leið stjórnvald á því sviði.
Samræmd Evrópulöggjöf hefur kallað á víðtækar breytingar, m.a. aukna samkeppni og afnám einkaréttar á fjarskiptamarkaði. Þær breytingar lögðu grunn að einkavæðingu ríkisrekinna símafyrirtækja og var sala Landsíma Íslands eðlilegt framhald af því. Stjórnvöld geta ekki lengur falið Símanum að framkvæma stefnumið sín enda fleiri fjarskiptafyrirtæki komin á markaðinn. Í kjölfar þess að Síminn var seldur  var því nauðsynlegt að setja fram með skýrum hætti stefnuna í fjarskiptaáætlun og tryggja með því móti að Íslendingar verði í fremstu röð þjóða með hagkvæma, örugga, aðgengilega og framsækna fjarskiptaþjónustu fyrir alla landsmenn.  
Árið 2000 tóku gildi ný fjarskiptalög. Með þeirri löggjöf voru gerðar grundvallarbreytingar sem stuðla áttu að aukinni samkeppni í fjarskiptum auk þess sem tryggja átti aðgang allra landsmanna að ákveðinni lágmarksþjónustu, svokallaðri alþjónustu. Opnað var fyrir númeraflutning og notendum gert mögulegt að halda símanúmeri sínu ef þeir vilja skipta um fyrirtæki sem verslað er við, ákvæði um reikisamninga þegar uppbygging eigin nets er talin óraunhæf var innleitt, fjarskiptafyrirtækjum var heimilaður aðgangur að heimtaug fyrirtækis með umtalsverða markaðshlutdeild, stigið var skref í að afnema aðgangshindranir nýrra fjarskiptafyrirtækja inn á markaðinn með því að afnema rekstrarleyfi fyrir ákveðnar tegundir af fjarskiptaþjónustu auk þess sem mælt var fyrir um opinn aðgang að fjarskiptanetum og skyldu til samtengingar fjarskiptaneta. Þeirri löggjöf var síðan breytt árið 2003 í kjölfar mikilla breytinga á markaði og nýrra krafna innan EES svæðisins.

HÁHRAÐAVÆÐING
Fjarskiptaáætlunar eru mjög metnaðarfull. Megin markmiðin í áætluninni er að allir landsmenn sem þess óska geti tengst háhraðaneti og notið hagkvæmrar og öruggrar fjarskiptaþjónustu. Menntastofnanir og helstu stofnanir ríkisins verði tengdar öflugu háhraðaneti. Þessum markmiðum var síðan fylgt eftir með tímasetningu hvers verkefnis innan áætlunartímabilsins sem var tímabilið 2005-2010. Væntingar landsmanna eru miklar gagnvart þessu verkefni. Ég tel að símafyrirtækin hafi í flestum tilvikum staðið sig vel í því að hrinda þessum markmiðum í framkvæmd enda skapa þau mikil viðskiptatækifæri. Engu að síður er dreifbýlið á eftir í þessari mikilvægu þróun. Þar sem uppbygging háhraðanetanna verður ekki framkvæmd á markaðslegum forsendum kemur til kasta Fjarskiptasjóðs. Þess  er að vænta að Fjarskiptasjóður láti sitt ekki eftir liggja og stjórn sjóðsins hefur sýnt vilja sinn til þess að skipuleggja verkefni sjóðsins þannig að sem mestur árangur náist.
FARSAMBAND
Fjarskiptaáætlun gerir ráð fyrir því að öryggi vegfarenda verði bætt með auknu aðgengi að farsímaþjónustu á þjóðvegum landsins og helstu ferðamannastöðum. Auk þess verði háhraðafarþjónusta  byggð upp um allt land. Mikilvægur hluti þessara markmiða er að  GSM-farsímaþjónusta verði aðgengileg á þjóðvegi 1 og öðrum helstu stofnvegum, á helstu ferðamannastöðum og minni þéttbýlisstöðum. Jafnframt verði byggð upp langdræg stafræn farsímakerfi til að þjóna landinu öllu og taki við af gamla NMT bílasímakerfinu sem hefur þjónað svo vel. Samkeppni fjarskiptafyrirtækjanna sem mótuð var með lögunum sem ég mælti fyrir haustið  1999 og tóku gildi 1.1.2000 hefur leitt til þess að uppbygging farsímakerfanna hefur orðið hraðari hér á landi en búast mátti við í svo dreifbýlu landi. Til þess að ná framangreindum markmiðum var Fjarskiptasjóði gert að kosta uppbyggingu á svæðum sem símafyrirtækin voru ekki tilbúin til að byggja upp á markaðslegum forsendum. Útboð Fjarskiptasjóðs á þessum verkefnum fór af stað á síðasta ári og er komið vel á veg. Þess er að vænta að Fjarskiptasjóði verði tryggt fjármagn svo ljúka megi uppsetningu GSM kerfanna í samræmi við fyrri áætlanir. Tilboðin í síðari áfanga útboðsins sem sett var af stað í mars s.l. virðast ver mjög hagkvæm og því ætti að vera hægt að ljúka því verkefni fyrr en ella hefði verið. 
STAFRÆNT SJÓNVARP  OG HLJÓÐVARP
Fjarskiptaáætlun gerir ráð fyrir að allir landsmenn hafi aðgengi að gagnvirku stafrænu sjónvarpi. Útvarpað verði um gervihnött fyrir landið allt og næstu mið. Sá mikilvægi áfangi hefur nú náðst að sjófarendur geta náð sjónvarpssendingum.
Fjarskiptasjóður
Þann 9. desember 2005 samþykkti Alþingi lög um fjarskiptasjóð sem ætlað er að styðja við uppbyggingu fjarskiptakerfa á svæðum þar sem fjarskiptafyrirtæki hafa ekki treyst sér í uppbyggingu á markaðslegum forsendum. Sjóðnum er ætlað  til ráðstöfunar 2,5 milljarðar króna af söluandvirði Símans. Fjármununum verður varið til að bæta fjarskiptakerfin um landið allt. Á árinu 2006 var einum milljarði króna varið til uppbyggingar og síðan er gert ráð fyrir að  500 milljónir króna komi í sjóðinn árlega 2007-2009.
Hlutverk sjóðsins er að úthluta fjármagni til verkefna sem miða að uppbyggingu stofnkerfa fjarskipta. Um er að ræða verkefni sem stuðla að öryggi og samkeppnishæfni þjóðfélagsins á sviði fjarskipta og annara verkefna, enda sé kveðið á um þau í fjarskiptaáætlun, og ætla má að ekki verði í þau ráðist á markaðsforsendum.
Stjórn sjóðsins, sem ég skipaði frá 1. febrúar 2006,  hefur yfirumsjón með fjármálum fjarskiptasjóðs í samræmi við hlutverk hans. Stjórn sjóðsins er jafnframt verkefnastjórn fjarskiptaáætlunar og skal hún skila skýrslu um starfsemi sjóðsins til samgönguráðherra sem leggur hana fyrir Alþingi til upplýsinga. Skýrslu samgönguráðherra má finna á vef Alþingis. Öllum má ljóst vera að þessi uppbygging tekur tíma. Það er engu að síður von undirritaðs að markmiðum fjarskiptaáætlunar verði náð sem fyrst svo fjarskiptin nýtist einstaklingum hvar sem er á landinu. Það er jafnframt von mín að samgönguráðherra fái allan þann  stuðning sem þarf til þess að að halda þessu mikilvæga starfi áfram svo Ísland verði ALTENGT eins og starfsfólk samgönguráðuneytis, Póst og fjarskiptastofnunar og stjórn Fjarskiptasjóðs hefur unnið  svo ágætlega að.

Greinin birtist í Bændablaðinu 23. október 2007.